1979 წელს გამოსული ფილმი “იესო” წარმოადგენს ერთ-ერთ ყველაზე ამბიციურ და გავლენიან მცდელობას ქრისტეს ცხოვრების ეკრანზე გადმოტანისა. ეს პროექტი, რომელიც თავდაპირველად ჩაფიქრებული იყო როგორც ბიოგრაფიული დრამა, გადაიქცა გლობალურ ფენომენად, რომელმაც მნიშვნელოვანი კვალი დატოვა როგორც კინემატოგრაფიის, ასევე რელიგიური და კულტურული ლანდშაფტის ისტორიაში.
რეჟისორებმა ჯონ კრიშმა და პიტერ საიკსმა, მწერალ ბარნეტ ფიშბეინთან ერთად, შექმნეს ნამუშევარი, რომელიც ცდილობს მითებისა და საიდუმლოებისგან გაწმინდოს “ისტორიაში ყველაზე გავლენიანი პიროვნების ცხოვრება”.
ფილმის გადაღება მთლიანად ისრაელში, რეალურ ბიბლიურ ადგილებში განხორციელდა, რაც მას განსაკუთრებულ ატმოსფეროს და ისტორიულ სიზუსტეს ანიჭებს.
ფილმის ერთ-ერთი უდიდესი ღირსებაა მისი ვიზუალური მხარე. კოსტიუმები, დეკორაციები და ლოკაციები შერჩეულია უდიდესი სიზუსტით, რაც მაყურებელს საშუალებას აძლევს სრულად ჩაეფლოს პირველი საუკუნის პალესტინის ატმოსფეროში. განსაკუთრებით აღსანიშნავია ის სცენები, რომლებიც ასახავენ იესოს სასწაულებს – ეს ეპიზოდები გადაღებულია იმგვარად, რომ არ კარგავს თავის მისტიკურ ხასიათს, მაგრამ ამავდროულად რჩება დამაჯერებელი.
საინტერესოა, რომ ფილმის სცენარი პირდაპირ ეფუძნება ლუკას სახარებას, ხოლო დიალოგების უმეტესობა სიტყვასიტყვით არის აღებული ბიბლიიდან. ეს მიდგომა ფილმს განსაკუთრებულ რელიგიურ მნიშვნელობას ანიჭებს და ხაზს უსვამს მის მიზანს – წარმოადგინოს იესოს ცხოვრება მაქსიმალურად ახლოს ბიბლიურ ნარატივთან.
მთავარ როლში ბრაიან დიკონის შერჩევა მოხდა არა მხოლოდ მისი მსახიობური ნიჭის, არამედ ფიზიკური მსგავსების გამო იმ აღწერილობასთან, რომელიც ისტორიულად არსებობს იესოს შესახებ. ეს არჩევანი კიდევ ერთხელ ხაზს უსვამს ფილმის მისწრაფებას ავთენტურობისკენ.
ფილმის მუსიკალური გაფორმება შექმნა ცნობილმა კომპოზიტორმა ლალო შიფრინმა. მან შეძლო შეექმნა საუნდტრეკი, რომელიც ასახავს როგორც ეპოქის სულისკვეთებას, ასევე ფილმის რელიგიურ მნიშვნელობას. საუნდტრეკი აერთიანებს ახლო აღმოსავლური მუსიკალური ინსტრუმენტების ჟღერადობას დასავლურ ორკესტრთან, რაც ქმნის უნიკალურ მუსიკალურ პალიტრას. განსაკუთრებით აღსანიშნავია ვოკალური პარტიები არამეულ ენაზე, რაც კიდევ უფრო ამძაფრებს ავთენტურობის შეგრძნებას.
თუმცა, ფილმ “იესოს” ნამდვილი გავლენა და მნიშვნელობა სცილდება მის კინემატოგრაფიულ ღირსებებს. ის ყველაზე მეტ ენაზე ნათარგმნი კინონაწარმია მსოფლიოში და 1900-ზე მეტ ენასა და დიალექტზე გახმოვანდა. ეს მასშტაბი ფილმის უნარზე მეტყველებს, რომ მას ნამდვილად შეუძლია დიდი არეალი მოიცვას და მისწვდეს დედამიწის ყველაზე შორეულ კუთხეებს.
“Jesus Film Project”-ის მონაცემებით, ფილმს 6 მილიარდზე მეტი ნახვა აქვს. ის ფართოდ გამოიყენება მისიონერული მიზნებისთვის მთელ მსოფლიოში, რაც მას აქცევს არა მხოლოდ კინემატოგრაფიულ ნაწარმოებად, არამედ მძლავრ რელიგიურ და კულტურულ იარაღად.
ფილმის გავრცელებისთვის გამოიყენებოდა ინოვაციური მეთოდები, მათ შორის სპეციალური პორტატული პროექტორები, რომლებიც მუშაობდნენ მზის ენერგიაზე, რათა ფილმი ეჩვენებინათ ელექტროენერგიის გარეშე მყოფ რეგიონებში. ეს ტექნოლოგიური მიდგომა კარგად ასახავს იმ ძალისხმევას, რაც ჩაიდო ფილმის მაქსიმალურად ფართო აუდიტორიამდე მისატანად.
ფილმის ფართო გავრცელებამ ზოგიერთ ქვეყანაში გამოიწვია კონტროვერსია და დებატები რელიგიური პროზელიტიზმის შესახებ. მიუხედავად ამისა, “იესო” გამოიყენება საგანმანათლებლო მიზნებითაც, ისტორიის გაკვეთილებზე და კულტურული კვლევების ფარგლებში მთელ მსოფლიოში.
თანამედროვე ეპოქაში ფილმი ადაპტირდა ციფრულ რეალობასთან და ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ონლაინ პლატფორმაზე და სპეციალურ მობილურ აპლიკაციებში, რაც კიდევ უფრო აფართოებს მის აუდიტორიას.
საბოლოოდ, “იესო” გასცდა უბრალოდ კინოფილმის ფარგლებს და გახდა მნიშვნელოვანი კულტურული არტეფაქტი. ის ასახავს არა მხოლოდ კონკრეტულ რელიგიურ ნარატივს, არამედ გვიანი მე-20 და ადრეული 21-ე საუკუნეების გლობალიზაციის, კულტურათაშორისი კომუნიკაციის და რელიგიური გავრცელების დინამიკას. მისი გავლენა და მნიშვნელობა რჩება შესწავლის საგნად რელიგიის, კულტურის და მედიის მკვლევარებისთვის, რაც კიდევ ერთხელ ხაზს უსვამს მის უნიკალურ ადგილს თანამედროვე კულტურულ ლანდშაფტში.
ფილმის ნახვა შეგიძლიათ მითითებულ ბმულზე: https://qristianuli.com/movie/jesus/
